Piotr Gutowski

Studia doktorskie, również pod kierunkiem prof. Czerkawskiego, zakończyłem obroną (w 1993 r.) dysertacji doktorskiej Metafilozofia a metafizyka Charlesa Hartshorne’a. (rec. ks. prof. J. Herbut, KUL i bp. prof. J. Życiński, wówczas PAT w Krakowie).

Habilitację w zakresie filozofii uzyskałem w 2003 r. na podstawie książki Między monizmem a pluralizmem. Studium genezy i podstaw filozofii Johna Deweya (rec. prof. K. Wilkoszewska, UJ, prof. U. Żegleń, UMK i prof. J. Czerkawski, KUL, rec. wydawnicza: prof. L. Koczanowicz, U. Wr.). Książka ta uzyskała nagrodę Ministra Szkolnictwa Wyższego.

Moja najnowsza książka nosi tytuł Nauka, filozofia i życie. U podstaw myśli Williama Jamesa (Lublin: Wydawnictwo KUL 2011, ss. 398; rec. wydawnicza: prof. Stanisław Judycki, UG).

Tytuł profesora nauk humanistycznych uzyskałem 7 VIII 2012 roku.

Badania naukowe

Główne obszary moich badań obejmują historię współczesnej filozofii amerykańskiej i brytyjskiej, zwłaszcza filozofii procesu, pragmatyzmu i neopragmatyzmu, a także – do pewnego stopnia – filozofii analitycznej. Interesują mnie również zagadnienia związane z nowożytną filozofią brytyjską, zwłaszcza z brytyjskim empiryzmem i szkocką szkołą zdrowego rozsądku. Zajmuję się zagadnieniami z zakresu historii metafizyki, antropologii filozoficznej i filozofii religii w myśli takich filozofów jak A.N. Whitehead, Ch. Hartshorne, J. Dewey, Ch. Peirce, W. James, Ch. Taylor, A. MacIntyre.

Uprawiana przeze mnie historia filozofii koncentruje się na myśli poszczególnych filozofów, ujętej od strony ich fundamentalnych wyborów doktrynalnych (nie tylko w zakresie wąsko pojętej filozofii, ale także światopoglądu). Zdecydowanie preferuję historię filozofii, która idzie w głąb, a nie wszerz, tzn. taką, której celem jest życzliwe dla badanych myślicieli odtworzenie najistotniejszych wymiarów ich filozofii i zrozumienie doktrynalnego kontekstu powstawania głoszonych koncepcji. Nie mam zaufania do historii filozofii rozumianej jako sprawozdanie z pochodu różnych „izmów”, który jest niezależny od woli poszczególnych myślicieli czy jako opis rozwoju pewnego punktu wyjścia (słusznego bądź błędnego) w ciągu całych epok. Nie oznacza to ślepoty na wyraźne tendencje, jakie w poszczególnych okresach dziejów filozofii się zaznaczają, ale jedynie odrzucenie deterministycznej wizji rozwoju tej dyscypliny. Inaczej mówiąc, wierzę, że ludzie, także filozofowie, są (lub bywają) wolni w wyborze filozofii, którą uprawiają. Mogą więc kontynuować tradycję, z której się wywodzą, modyfikować ją lub odrzucać. Rzadko jednak nie wnoszą jakiegoś charakterystycznego dla siebie rysu. Odsłonięcie tego rysu wydaje mi się istotne dla badań historycznofilozoficznych.

Dużą wagę przywiązuję do tego, aby pojęcia interpretacyjne, które ja i moi studenci stosujemy w badaniach (np. realizm-antyrealizm, monizm-pluralizm, naturalizm-antynaturalizm, relatywizm-absulutyzm) były jasno określone. Uważam, że historycy filozofii popełniają często błąd, zakładając, że są one zrozumiałe same przez się i nie wymagają szerszej eksplikacji. W związku z tym, za integralną część badań historycznofilozoficznych uważam namysł nad znaczeniem stosowanych w nich pojęć interpretacyjnych.

Coraz bardziej interesują mnie także zagadnienia związane z metodologią historii filozofii. Podjęcie tych kwestii uważam zresztą za obowiązek, wynikający z tradycji Katedry Historii Filozofii Nowożytnej i Współczesnej, którą kieruję. Jej założyciel, prof. Stefan Swieżawski, był bowiem jednym z niewielu Polaków poruszających obszernie tę tematykę (zwłaszcza w obszernej książce Zagadnienie historii filozofii). Podejmował ją także jego uczeń i następca na Katedrze, prof. Jan Czerkawski.

Działalność organizacyjna i recenzyjna

Poza KUL byłem lub jestem:

• przewodniczącym Komitetu Nauk Filozoficznych PAN (od 2012 r.), wcześniej (w kadencji: 2003-2006) byłem członkiem Komitetu, a w kadencji  2007-2011  zasiadałem w jego  czteroosobowym prezydium.
• członkiem Rady Naukowej Akademii Artes Liberales (od 2003);
• rzeczoznawcą Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu zakresie merytorycznej oceny podręczników edukacji filozoficznej i programów nauczania filozofii (od 2004 do 2010);
• członkiem grupy ekspertów Uniwersyteckiej Komisji Akredytacyjnej.

Byłem też bądź jestem członkiem redakcji bądź rad naukowych kilku czasopism filozoficznych: „Roczników Filozoficznych” (KUL), „Analizy i egzystencji” (Uniwersytet Szczeciński), „Diametrosa” (UJ), „Przeglądu Filozoficznego” (UW), „European Journal for Philosophy of Religion”, „Polish Journal of Philosophy”, „Ethosu” (KUL), „Studia Philosophica Wratislaviensia” (UWr), „Studia Whiteheadiana”. Należę tez do kilku filozoficznych towarzystw naukowych: Towarzystwa Naukowego KUL, Society for the Advancement of American Philosophy, Polskiego Towarzystwa Semiotycznego, Towarzystwa Metafizycznego im. A.N. Whiteheada.

W KUL pełniłem lub pełnię następujące funkcje:

• od r. 2007 kierownika Katedry Historii Filozofii Nowożytnej i Współczesnej
• od 2008 do 2012 r. dyrektora Kolegium Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych KUL (wcześniej: od 2003 do 2008 – zastępcy dyrektora MISH);
• od r. 2003 do 2012 członka Senackiej Komisji ds. Nauki i Współpracy z Zagranicą,
• od r. 2006 do 2008 r. pełnomocnika rektora ds. Międzynarodowych Programów Badawczych (zwłaszcza 7 Programu Ramowego).

Recenzowałem 5 prac habilitacyjnych (2 w UMK, 1 w UW, 1 w UWr i 1 w UŚ) oraz 6 doktoratów (4 w KUL, 1 w UMK i 1 w UŁ). Ponadto, jak wiele innych osób pracujących na uczelniach, przygotowuję recenzje wydawnicze różnych książek, recenzuję artykuły do różnych pism filozoficznych i granty w zakresie filozofii. Na zlecenie MENiS recenzowałem program nauczania filozofii w szkołach średnich i kilka podręczników do filozofii w szkołach średnich; recenzuję prace i projekty studentów w Akademii Artes Liberales i uczestniczę jako egzaminator w przesłuchaniach kandydatów do programów magisterskich i doktorskich Akademii.

Moje badania były wspierane przez międzynarodowe i polskie instytucje, które przyznały mi różne stypendia i granty:

• Kościuszko Foundation Fellowship – na badania nad amerykańską filozofią procesu w Center for Process Studies w Cleremont, Kalifornia (od października 1988 do marca 1989),
• British Council Fellowship oraz Cambridge Hospitality Scheme Award – na pobyt w Cambridge, Clare College, w celu pracy nad książkąBrytyjska filozofia u schyłku XX wieku (od czerwca do sierpnia 1995),
• Fulbright Senior Research Grant – dziesięciomiesięczne stypendium rządowe USA – na realizację projektu Dewey, Neopragmatism, and Society (1996-1997),
• grant KBN 1H01A 013-18 (wraz z Tadeuszem Szubką), w rezultacie którego powstała m.in. moja książka Między monizmem a pluralizmem. Studium genezy i podstaw filozofii Johna Deweya,
• grant MNiSW NN101201734, którego efektem jest monografia Nauka. Filozofia. Życie. U podstaw myśli Williama Jamesa,
• grant promotorski (dla Maksymilia Roszyka), który w przewidzianym terminie zakończył się napisaniem i obroną doktoratu.

Ponadto brałem udział w kilku grantach KBN jako wykonawca. W 2007 i 2010 r. byłem na prośbę Fundację Fulbrighta ekspertem w zakresie filozofii przeprowadzającym rozmowy kwalifikacyjne z polskimi kandydatami na stypendia.

Uzyskałem kilka nagród i wyróżnień, w tym m.in. r. 2004 nagrodę Ministra Szkolnictwa Wyższego za książkę habilitacyjną Między monizmem a pluralizmem. Studium genezy i poglądów Johna Deweya, w r. 2006 indywidualną nagrodę rektora KUL za zorganizowanie konferencji „Chrześcijańskie korzenie jedności Europy” i zredagowanie angielskiej i polskiej książki pod tym samym tytułem; W r. 2007 r. zostałem odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi, a w r. 2012 Medalem Komisji Edukacji Narodowej.

Publikacje

Prace opublikowane przed uzyskaniem stopnia doktora habilitowanego

Książki własne i prace redakcyjne

1. Filozofia procesu i jej metafilozofia. Studium metafizyki Ch. Hartshorne’a [zmieniona i poszerzona wersja doktoratu], Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL 1995 [rec. Leemon McHenry, „Process Studies” 24(1995), 96-99].
2. Filozofia brytyjska u schyłku XX wieku, red. P. Gutowski, T. Szubka, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 1998 [rec: I. Ziemiński: „Ruch Filozoficzny” 56(1999), nr 2, 191-193; U. Żegleń, „Principia- Expres Filozoficzny” 1999, nr 23, 47-49].
3. Analiza, obiektywność, realizm, red. P. Gutowski, T. Szubka, część „Przeglądu Filozoficznego. Nowa Seria”, nr 9(2000), 5-146.
4. Czy filozofia jest zbiorem przypisów do Platona?, red. P. Gutowski, część „Przeglądu Filozoficznego. Nowa Seria”, nr 4 (2001).
5. Między monizmem a pluralizmem. Studium genezy i podstaw filozofii Johna Deweya [książka habilitacyjna], Lublin: Wydawnictwo KUL 2002. [rec: A. Schetz, „Kwartalnik Filozoficzny” (2004), S. Gałkowski, Metafizyka pragmatyzmu, „Sophia”, 4(2004,) s. 245-250; K. Wilkoszewska, „Edukacja filozoficzna”, 2004], Wojciech Małecki, „Transactions of Charles Peirce Society”, vol. 44, nr 2, s. 372-382].

Artykuły

1. Some Remarks on Charles Hartshorne’s Conception of Theology, w:Charles Hartshorne’s Concept of God, ed. S. Sia, Dordrecht, Boston, London: Kluwer Academic Publishers 1990, s. 153-162. [odpowiedź Hartshorne’a, Gutowski on Philosophical Theology, ibid. s. 290-293].
2. Charles Hartshorne’s Rationalism, „Process Studies”, 19(1990), nr 1, s. 1-9 odpowiedź Hartshorne’a: Response to Piotr Gutowski, ibid., s. 10-14].
3. Język metafizyki a język potoczny w ujęciu filozofów procesu, „Roczniki Filozoficzne”, 39-40(1991/92), z. 1, s. 349-65.
4. Czy filozofia procesu musi być teistyczna?, w: Bóg i przyroda w filozofii procesu, red. J. Życiński, Kraków: Znak 1992, s. 44-53. [Znak-Idee, nr 5].
5. Koncepcja metafizyki procesu, „Studia Metafilozoficzne”, t. 1, red. A.B. Stępień, T. Szubka, Lublin: TN KUL 1993, s. 135-165.
6. Interpretatorzy i kontynuatorzy metafizyki A. N. Whiteheada, w:Filozofować dziś, red. A. Bronk, Lublin: TN KUL 1995, s. 179-98.
7. Procesy i rzeczy-w-procesie: metafizyka Dorothy Emmet, „Roczniki Filozoficzne”, 42(1994), s. 139-59 [Przedruk: „Ruch Filozoficzny”, 52(1995), nr 3-4, s. 369-385; krótsza wersja: Procesualistyczna metafizyka Dorothy Emmett, „Znak”, 53(2001), z. 6, s. 65-77].
8. Koncepcja Boga w filozofii procesu, „Studia Warmińskie”, 34 (1997), s. 215-232.
9. Fazy rozwoju filozofii brytyjskiej w XX wieku, (z. T. Szubką), w:Filozofia brytyjska u schyłku XX wieku, red. P. Gutowski, T. Szubka, Lublin, TN KUL 1998, s. 11-40.
10.  John Dewey and Richard Rorty on Theism and Religion, „Roczniki Filozoficzne”, 47(1999), z. 2, s.121-135.
11.  Metafizyka procesualna a tomizm egzystencjalny, w: Poznanie bytu czy ustalanie sensów, red. A. Maryniarczyk, M.J. Gondek, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 1999, s. 109-132.
12.  Czym jest filozofia analityczna? (z T. Szubką), „Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria” 9(2000), nr 2, s. 5-15.
13.  Jedność pragmatyzmu i jego zróżnicowanie, w: Pragmatyzm i filozofia Hilarego Putnama, red. U. Żegleń, Toruń: Wyd. UMK 2001, s. 49-55.
14.  Kilka uwag o zagadnieniu realizmu „Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria” (2001), nr 4, s. 35-49.
15.  Prawda-rzeczywistość-sztuka, w: Prawda natury, prawda sztuki. Studia nad znaczeniem reprezentacji natury, red. R. Kasperowicz, E. Wolicka, Lublin, TN KUL 2002, s. 191-205.
16.  O pojęciu genezy idei filozoficznych, „Roczniki Filozoficzne”, 50(2002), z. 3,   s. 7-19.

Prace pozostałe

podręczniki, hasła encyklopedyczne, recenzje, sprawozdania, polemiki

1. Jakiej filozofii potrzeba współczesnej kulturze?, „Biuletyn Informacyjny KUL”, 27(1985), nr 1, s. 110-111.
2. Filozofia a nauka. Sprawozdanie z zebrania Wydziału Filozoficznego KUL(z T. Szubką), „Zeszyty Naukowe KUL”, 119-120(1987) nr 3-4, s. 125-27.
3. Rec.: Mihailo Markovic, The Language of Ideology, “Roczniki Filozoficzne” 35-36 (1987-88), s. 143-146.
4. O dwóch stylach filozofowania (z T. Szubką) [omówienie konferencji filozofów z KUL i Oxford University w Kazimierzu Dolnym 14-19 III 1988], „Przegląd Powszechny”, 11(1988), s. 304-306.
5. Ku obiektywnej historii filozofii, (z T. Szubką) [rec.: F. Copleston,Historia filozofii:, t. 8: Od Benthama do Russella], „Znak” 424(1990), nr 9, s. 93-98.
6. Charles Hartshorne on Metaphilosophy, Person and Immortality, and Other Issues [wywiad z Charlesem Hartshorne’em przeprowadzony wraz z Johnem Kennedym], „Process Studies”, 19(1990), nr 4, s. 256-78.
7. Uwagi do listu pana Bohdana Chwedeńczuka (z T. Szubką), „Znak” 430(1991), nr 3, s. 151-157 [dyskusja nad tłumaczeniem B. Chwedeńczuka książek P. Strawsona, S. Kripkego, i J. Searle’a].
8. Hartshorne: krytycy, kontynuatorzy, egzegeci [rec. The Philosophy of Charles Hartshorne, ed. L. E. Hahn, La Salle 1991], „Znak” 449(1992), nr 10, s. 120-24.
9. Procesualistyczna metafizyka Dorothy Emmet, [rec. D. Emmet, The Passage of Nature, Houndmills: Macmillan 1992].
10. Hartshorne Charles, w: Encyklopedia katolicka, t. 6., Lublin: TN KUL 1993, s. 578-590.
11. Hume David, w: Encyklopedia katolicka, t. 6, Lublin: TN KUL 1993, s. 1322-1325
12. Igel Salomon (z S. Janeczkiem), w: Encyklopedia katolicka, t. 6., Lublin: TN KUL 1993, s. 1439-1440.
13. Problemy procesualno-relacyjnej koncepcji człowieka [uwagi o artykule J. Strojnowskiego Stawanie się człowiekiem] „Znak” 1993, z. 3, s. 124-129.
14. Rec.: G. R. Lucas, The Rehabilitation of Whitehead. An Analysis and Historical Assessment of Process Philosophy, „Roczniki Filozoficzne”, 42(1994), z.1, s. 244-49.
15. Poza moralizmem i cynizmem [rec.: D. Emmet, The Role of the Unrealisable. A Study in Regulative Ideals, Macmillan 1994], „Znak” 486(1995), nr 11, s. 152-156.
16. W obronie żyraf [wypowiedź w dyskusji z R. Rortym, w: Habermas, Rorty, Kołakowski: stan filozofii współczesnej, przekład i oprac. J. Niżnik, Warszawa: IFiS PAN 1996, s. 153-155. Wersja angielskojęzyczna w: Debating the State of Philosophy, ed. J. Niżnik and J. Sanders, Westport-London: Praeger 1996, s.110-111].
17. Nowe Oświecenie, czyli w obronie nauki i naturalizmu [rec.: Challenges to the Enlightenment, ed. P. Kurtz and T.J. Madigan, Buffallo: Prometheus Books 1994], „Znak”, wrzesień 1996.
18. Metafilozofia (z T. Szubką), w: Leksykon filozofii klasycznej, red. J. Herbut, Lublin: TN KUL 1997, s. 352b-354b.
19. Filozofia procesu, w: Leksykon filozofii klasycznej, red. J. Herbut, Lublin: TN KUL 1997, s. 232b-236a.
20. Przypadek, zło i ewolucja (z T. Szubką) [rec.: P. van Inwagen, God, Knowledge, and Mystery, Ithaca-London: Cornell University Press], „Znak” 50(1998), z. 10, s. 151-160.
21. Czy dzisiaj potrzebna jest filozofia?, „Brama”, 1(1998), s. 64-69.
22. Wierzyć rozumowi, czyli o wyróżnionej pozycji człowieka we wszechświecie, komentarz do encykliki Fides et ratio, „Znak”, nr 4 1999, s. 31-45.
23. Ateny. Edukacja filozoficzna [zapis zajęć interdyscyplinarnych dla nauczycieli prowadzonych przez R. Doktóra, P. Gutowskiego, D Próchniaka, J. Wojtysiaka i S. J. Żurka], „Scriptores Scholarum”, 7(1999), nr 4, s. 180-202.
24. Zasadność krytyki scjentyzmu i pragmatyzmu w encyklice ‘Fides et ratio’, w: Rozum otwarty na wiarę, red. A. Maryniarczyk, A. Gudaniec, Lublin 2000, s. 197-202.
25. Czas i chwile [wstęp do albumu z wystawy zorganizowanej przez biuro Wystaw Artystycznych w Lublinie w 2000 r.], Lublin: BWA 2000, s. 3-5 [wersja angielska: Man and Time, s. 6-8].
26. Rec. Edinburgh Encyclopedia of Continental Philosophy, ed. S. Glendinning, Edinburgh: Edinburgh University Press 1999, „Roczniki Filozoficzne” 49(2001), s. 243-246.

Przekłady z języka angielskiego

1. Brand Blanshard, Miejsce filozofii w rozumieniu świata, „Przegląd Powszechny”, 4/812(1989), 88-102 [przekład z T. Szubką i grupą studentów filozofii].
2. Santiago Sia, Cierpienie i kreatywność, „Zeszyty Naukowe KUL”, 33(1990), nr 1-4, s. 19-31.
3. John Haldane, Tomistyczne wcielenie MacIntyre’a, „Zeszyty Naukowe KUL”, 34(1991), nr 3-4, s. 57-73.
4. Edward Craig, Praktyczna eksplikacja wiedzy (z T. Szubką), „Zeszyty Naukowe KUL” 34(1991), nr 3-4, s. 39-55.
5. Ivor Leclerc, Zagadnienie natury metafizyki, „Roczniki Filozoficzne”, 42(1994), z. 1, s. 195-204.
6. A. Quinton, Zderzenie symboli (z T. Szubką), „Znak” 47(1995), nr 477, z. 2, s. 91-98.
7. W. Throop, Neopragmatyzm po piętnastu latach (z T. Szubką), w:Filozofować dziś, red. A. Bronk: TN KUL 1995, s. 347-373.
8. M. Ayers, Co to jest realizm, w: Filozofia brytyjska u schyłku XX wieku, red. P. Gutowski, T. Szubka, Lublin: TN KUL 1998, s. 155-180.
9. T. Baldwin, Zwrot naturalistyczny, w: Filozofia brytyjska u schyłku XX wieku, red. P. Gutowski, T. Szubka, Lublin: TN KUL 1998, s. 393-414.
10.  B. Brewer, Podstawy wiedzy percepcyjnej, w: Filozofia brytyjska u schyłku XX wieku, red. P. Gutowski, T. Szubka, Lublin: TN KUL 1998, s. 335-358.
11.  R. Walker, Imperytywy kategoryczne, w: Filozofia brytyjska u schyłku XX wieku, red. P. Gutowski, T. Szubka, Lublin: TN KUL 1998, s. 487-546.
12. R. Swinburne, Ciało i dusza, „Roczniki Filozoficzne”, 49(2001), s. 229-234.

Prace opublikowane po uzyskaniu stopnia doktora habilitowanego

Książki własne i zredagowane

1. Catholic Universities in the New Europe, red. Christopher Garbowski, Piotr Gutowski i Agnieszka Kijewska, Lublin: Wydawnicwo KUL 2005 [rec. „Znak” 2005].
2. Filozofia a pedagogika, red. Piotr Dehnel i Piotr Gutowski, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP we Wrocławiu, 2005.
3. Christianity and United Europe, red. Eugeniusz Cyran, Andrzej Czaja, Piotr Gutowski, Wydawnictwo KUL 2006 [wersja polska – późniejsza: Chrześcijaństwo a jedność Europy, Wydawnictwo KUL 2006].
4. Z dziejów filozoficznej refleksji nad człowiekiem. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Jana Czerkawskiego, red. P. Gutowski, P. Gut, Lublin: Wydawnictwo KUL 2007.
5. Filozofia, nauka, życie. U podstaw myśli Williama Jamesa, Lublin: Wydawnictwo KUL 2011.

Artykuły opublikowane

1. Argumentacja w metafizyce Charlesa Hartshorne’a, w: O myśleniu procesualnym: Charles Hartshorne i Charles Sanders Peirce, red. T. Komendziński, Toruń: Wydawnictwo UMK 2003, s. 39-50.
2. The Philosophy of John Dewey and the Problem of Realism, in:Deconstruction and Reconstruction, ed. J. Ryder i K. Wilkoszewska, Amsterdam/New York: Rodopi 2004, s. 219-226.
3. Charlesa Peirce’a krytyka epistemologii kartezjańskiej. U źródeł filozofii współczesnej, „Roczniki Filozoficzne” 52(2004), nr 2, s. 171-188.
4. Metafizyka zdarzeń i procesów, w: Metafizyka w filozofii, red. A. Maryniarczyk, K. Stępień, Lublin, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 2004, s. 426-441.
5. Antyrealizm a pragmatyzm (z T. Szubką), „Kwartalnik Filozoficzny” 32(2004), z. 3, s. 107-141.
6. Truths, Life Truths and the Full Truth: The Existential and Integrative Role of Catholic Universities, in: Catholic Universities in the New Europe, red. Christopher Garbowski, Piotr Gutowski i Agnieszka Kijewska, Lublin: Wydawnictwo KUL 2005 s. 145-155.
7. Egzystencjalny wymiar filozofii Williama Jamesa w świetle jego interpretacji tzw. maksymy pragmatycznej, w: Byt i sens. Księga pamiątkowa VII Zjazdu Filozoficznego w Szczecinie, red. Renata i Ireneusz Ziemińscy, Szczecin 2005, s. 231-237.
8. O pojęciu tożsamości osobowej w „Traktacie o naturze ludzkiej” Davida Hume’a, w: Substancja – Natura – Prawo naturalne, red. A. Maryniarczyk, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 2006, s. 157-165.
9. Kontrowersja: realizm–idealizm, w: Stefan Swieżawski. Osoba i dzieło, red. J. Czerkawski, P. Gut, Lublin: Wydawnictwo KUL 2006, s. 151-169.
10. Filozofia współczesna wobec ideału naukowości, „Colloquia Communia” 1-2 2007, s. 9-14).
11. Profesor Jan Czerkawski – uczony, nauczyciel, człowiek, w: Z dziejów filozoficznej refleksji nad człowiekiem, red. P. Gutowski, P. Gut, Lublin: Wydawnictwo KUL 2007, s. 7-16.
12. Analityczne a narracyjne podejście do zagadnienia tożsamości osobowej w kontekście logicznego pojęcia identyczności, w: Tożsamość i jej przemiany a kultura, red. P. Oleś, A. Batory, Wydawnictwo KUL, Lublin, 2008, s. 13-40.
13. O potrzebie integracji wiedzy w wykształceniu uniwersyteckim, w:Fenomen uniwersytetu, red. A Grzegorczyk, J. Sójka, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2008, s. 105-115.
14. Jak zreformować polską naukę?, w: Godność czy sukces? Kulturowe dylematy współczesności, red. ks. J. Mariański, St. Zięba, Towarzystwo Naukowe KUL 2008, s. 125-134.
15. Teizm a społeczeństwo obywatelskie, w: Teistyczny porządek świata a społeczeństwo obywatelskie, red. Eugeniusz Wilkowski, Chełm 2009, s. 54-62.
16. Wincenty Lutosławski w oczach Williama Jamesa, „Studia z Filozofii Polskiej” 4(2009), s. 112-148.
17. O trzech elementach filozofii Thomasa Reida, „Roczniki Filozoficzne”, 58(2010), nr 1, s. 71-93.
18. Principles of Psychology”. Zbiór impresji czy spójna wizja?, „Przegląd Filozoficzny-Nowa Seria”, 19(2010), nr 4, s. 201-217.
19. The Knowledge Society – the Wisdom Society, w: The Humanities Today and the Idea of Interdisciplinary Studies, ed. B. Bokus: Warszawa: Matrix 2011, s. 223-234.
20. Subiektywne doświadczenie czy więź wspólnotowa? William James i Charles Taylor o religii, w: Charlesa Taylora wizja nowoczesności: rekonstrukcje i interpretacje, red. Ch. Garbowski, J. Hudzik, J. Kłos, Warszawa: Łośgraf 2011, s. 124-141
21. Czym jest ‘nowy ateizm’?, w: Nauki przyrodnicze a ‘nowy ateizm’, red. M. Słomka, Lublin : Wydawnictwo KUL 2012, s. 7-45.
22. To Be in Truth or Not to Be Mistaken, w: The Right to Believe. Perspectives in Religious Epistemology, ed. D. Łukasiewicz, R. Pouivet, Frankfurt: Ontos Verlag 2012, s. 85-102.

Prace pozostałe
hasła encyklopedyczne, posłowia, teksty publicystyczne, przekłady

1. Hasło: „Hume David”, Powszechna Encyklopedia Filozofii t. 4, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 2003, s. 666a-669b.
2. Ścieżki Europy. Źródła naszej cywilizacji, (Paths of Europe, The Sources of our Civilization) (together with R. Doktór, D. Próchniak, J. Skarbek, J. Wojtysiak, and S. Żurek), Warszawa: Stentor 2003.
3. William James i pragmatyzm, posłowie do: W. James, Pragmatyzm,przeł. M. Filipczuk, Kraków: Zielona Sowa 2004, s. 131-139.
4. Williama Jamesa metafizyka kreatywności i wolności, posłowie do: W. James, Z wybranych problemów filozofii. Początek wprowadzenia do filozofii, przeł. M. Filipczuk, Kraków: Zielona Sowa 2004, s. 121-129.
5. Hasła: „Proces, procesualizm, filozofia procesu”, „Peirce” w: Słownik filozofii, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa 2004.
6. Emerson i przesłanie wiary w siebie, posłowie do: R.W. Emerson,Natura. Amerykański uczony, przeł. M. Filipczuk, Kraków: Zielona Sowa 2005, s. 85-94.
7. Bóg a zło naturalne, w: Między wiarą i niewiarą. Oblicza agnostycyzmu, Tarnów: Biblos 2005, s. 45-55.
8. Katolickie uniwersytety a ideał pełnej prawdy, „Znak” 57 (2005), nr 11, s. 43-57.
9. Wszechświat pluralistyczny: Williama Jamesa rozprawa z absolutnym monizmem, posłowie do: W James: Filozofia wszechświata przeł. W. Witwicki, Kraków: Zielona Sowa 2007, s. 157-166.
10. Hasło: „Procesu filozofia”, Powszechna Encyklopedia Filozofii t. 8, Lublin: Polskie Twarzystwo Tomasza z Akwinu 2007, s. 492b-495a.
11.  Przekład (z T. Szubką): J. Kim, Mit nieredukcyjnego materializmu, w:Analityczna filozofia umysłu, red. M. Miłkowski, R. Poczobut, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN 2008, s. 76-97.
12.  Hasło: „Czerkawski Jan”, Powszechna Encyklopedia Filozofii t. 10, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 2009, s. 121b-123b.
13. Wywiad w „First Malayalam Daily”, z 9 stycznia 2010 (w języku malajalam).
14. Pragmatyzm, hasło w Encyklopedii Katolickiej, w druku.

Konferencje

(od 2003 roku)

1. udział w II Ogólnopolskim Forum Filozoficznym w Bielsku Białej z referatem „Peirce’owska krytyka kartezjanizmu” (19-21.05.2003),
2. udział w sympozjum „Badania nad filozofią A.N. Whiteheada” w Katowicach z referatem „Metafilozofia filozofii procesu”( 24.05.2003),
3. udział w sympozjum organizowanym przez Koło Filozoficzne Studentów Uniwersytetu Szczecińskiego z referatem: „Pragmatyzm jako nowe Oświecenie?” (24-25.05.2003),
4. współorganizacja (z T. Szubką) międzynarodowej konferencji „Analytical Pragmatism”, m.in. z udziałem H. Price’a i R. Brandoma, (KUL, 4-6.08.2003),
5. organizacja konferencji: „Nauka i religia a historia: Rozważania wokół pragmatyzmu” (KUL, Kazimierz nad Wisłą, 8-10.11.2003),
6. udział w IX Forum Młodzieży w sesji „Co nas zniewala na temat filozoficznych i psychologicznych wątków wokół filmu „Matrix” z głosem „Skrajny sceptycyzm i strategie dyskusji z nim w kontekście filmu „Matrix”?”(KUL, 2 grudnia 2003),
7. udział w sesji „Metafizyka w filozofii” z referatem: „Metafizyka zdarzeń i procesów”(KUL, 11.12.2003),
8. uczestnictwo w konferencji „W poszukiwaniu doskonałości. Interdyscyplinarne, międzyinstytucjonalne formy kształcenia akademickiego” (Poznań, UAM, 8.01.2004),
9. gościnny referat pt. „Charlesa Peirce’a koncepcja wiedzy” na seminarium prof. Piotra Dehnela w Dolnośląskiej Szkole Pedagogicznej we Wrocławiu (23.01.2004),
10. udział w sesji o filmie Mela Gibsona „Pasja” pt „Rekolekcje wielkopostne czy film o morderstwie?” zorganizowanej przez Koło Naukowe Studentów MISH KUL (15.03. 2004),
11. uczestnictwo w VII Zjeździe Filozofii Polskiej w Szczecinie z głosem w panelu o zjawisku powrotu religii i z referatem „William James, pragmatysta czy egzystencjalista?”; współprzewodniczenie (wraz z prof. A. Przyłębskim) Sekcji Historii Filozofii Nowożytnej i Współczesnej (14-16.09.2004),
12. współorganizacja (z A. Kijewską) międzynarodowej konferencji: „Catholic Traditions in History, Literature, and Philosophy” z referatem podsumowującym konferencję (KUL 16-18.09.2004).
13. Współorganizacja II Kongresu Kultury Chrześcijańskiej w Lublinie (głównym organizatorem był abp J. Życiński); prowadzenie panelu „Etos Akademii. Sokrates czy sukces?” (24-26.09.2004),
14. uczestnictwo w konferencji „Oblicza agnostycyzmu”, , z referatem „Agnostycyzm a problem zła naturalnego” (Tarnów, WSD, 14.04.2005),
15. uczestnictwo w konferencji „Dynamizm świata realnego” z referatem „Williama Jamesa koncepcja pluralizmu a zagadnienie dynamizmu rzeczywistości” (Katowice: PAT Kraków i UŚ, 23.04.2005),
16. uczestnictwo w konferencji „Międzyreligijne i ekumeniczne znaczenie ‘Nostra Aetate’”; prowadzenie panelu i współorganizacja konferencji (KUL 25.10.2005),
17. uczestnictwo w internetowych debatach „Diametrosa”: „Naturalizm i epistemologia” (21-23.10.2005) oraz „Czy zmierzch filozofii analitycznej?” (18-20 listopada 2005); zapis obu debat”: „Diametros” 6 (2005),
18. uczestnictwo w konferencji „Zagadnienie substancji w metafizyce”, z referatem: „Koncepcja substancji w empiryzmie brytyjskim i filozofii procesu”(KUL, 15.10.2005),
19. organizacja (wraz z E. Cyranem i ks. A. Czają,) międzynarodowej konferencji: „Chrześcijańskie korzenie jedności Europyi prowadzenie panelu w jej ramach” (KUL, 26-27.04 2006),
20. prowadzenie międzynarodowej sesji w ramach konferencji „Nauka-wiara. Rola filozofii” ( KUL, 15.11.2006),
21. referat „Człowiek jako samostwarzająca się istota” na IX Międzynarodowym Sympozjum z cyklu „Zadania Współczesnej Metafizyki: Dusza-Umysł-Ciało. Spór o jedność bytową człowieka” (KUL, 14.12.2006),
22. udział w konferencji międzynarodowej „The Pragmatist Angle of Vision” w Uniwersytecie Jagiellońskim z okazji otwarcia John Dewey Research Center z referatem „On the Nature of Dewey’s Naturalism” (20-21.11.2007),
23. udział w sesji Akademii Artes Liberales o fenomenie natchnienia, organizowanej przez KUL i UMCS z referatem „O warunkach prawdziwości natchnień religijnych” (7.03.2007) oraz prowadzenie dwóch paneli: „Natchnienie a polityka” (27.02.2007) i ” Epistemiczna wartość natchnienia” (3.03.2007),
24. Referat „Teizm a problem zła”, na sesji Ingardenologicznej w Uniwersytecie Łódzkim (2.06.2007),
25. Referat „Funkcje integracyjne uniwersytetu” na konferencji „Fenomen Uniwersytetu” w Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu (6.12.2007).
26. uczestnictwo w międzynarodowej konferencji “American and European Values: I International Conference on Josiah Royce”, z referatem: „William James’s Arguments against Monistic Idealism” (Uniwersytet Opolski, 24-28.06.2008),
27. uczestnictwo w międzynarodowej konferencji “Charlesa Taylora wizja nowoczesności, rekonstrukcje i interpretacje” z referatem: „William James i Charles Taylor. Dwie strategie walki z naturalizmem” (KUL-UMCS, 15-16.10.2008),
28. organizacja (wraz z P. Gutem) sesji „Mistrz-Katedra-Uniwersytet” (KUL, 10.01.2008,
29. udział w 50. Tygodniu Filozoficznym KUL „Veri amici veritatis” z referatem: „Filozofia w ostatnim pięćdziesięcioleciu” (10-13.03.2008),
30. uczestnictwo w VIII Zjeździe Filozofii Polskiej; przewodnictwo Sekcji Nowożytnej i Najnowszej filozofii Obcej; referat w sekcji Historii Filozofii Polskiej „William James a Wincenty Lutosławski” (Uniwersytet Warszawski, 15-20.09.2008),
31. uczestnictwo w III Kongresie Kultury Chrześcijańskiej, prowadzenie i głos w panelu „Jak zreformować polską naukę?” (KUL, 25-27.09.2008),
32. uczestnictwo w konferencji “American and European Values: John Dewey”, z referatem „Dewey in the Context of Monism-Dualism Controversy” (Uniwersytet Opolski, 24-27.06. 2009),
33. udział w panelu na konferencji organizowanej przez ks. prof. Andrzeja Czaję z Wydziału Teologii KUL (29.05 2009),
34. udział w konferencji „Teistyczny porządek świata a budowanie społeczeństwa obywatelskiego” z referatem pod takim tytułem (Chełm, Szkoła Wyższa im. Jańskiego, 16.06.2009),
35. udział w panelu organizowanym przez kwartalnik „Ethos” pt. „Koniec misji uniwersytetu” (KUL, 22.10.2009),
36. udział w międzynarodowej konferencji „Faith and Reason” z dwoma referatami „Four Models of Faith-Reason Relationship” oraz “Agnosticism in Relation to Religious Belief” (Trivandrum, Indie, 7-10.01.2010),
37. Udział w konferencji „Humanistyka dzisiaj” z okazji jubileuszu dziesięciolecia Akademii Artes Liberales z referatem „Społeczeństwo wiedzy – społeczeństwo mądrości” (Uniwersytet Warszawski, 1-4.03.2010),
38. udział w międzynarodowej konferencji: „The Right to Believe: Perspectives in Religious Epistemology” z referatem: „To Be in Truth or Not to Be Mistaken?” (Bydgoszcz: Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, 7-9.09.2010),
39. udział w konferencji; „William James. Filozofia bez definicji”, z referatem „The Principles of Psychology: zbiór impresji czy koherentna wizja?” (Uniwersytet Warszawski, 31.05-1.06. 2010),
40. wykład na naukowym posiedzeniu Rady Instytutu Filozofii KUL: „Kilka uwag o personalizmie Williama Jamesa” (20.10.2010),
41. współorganizacja i prowadzenie (z dr hab. Pawłem Kawalcem) konferencji „Filozofia a potoczny obraz świata” (KUL, Kazimierz nad Wisłą, 12-13.11.2010),
42. udział w międzynarodowej konferencji „Nauki przyrodnicze a nowy ateizm” (zorganizowanej przez J. Życińskiego) z referatem „Czym jest ‘nowy ateizm’?” (KUL, 16-17.11.2010),
43. współorganizacja i prowadzenie sesji z okazji dziesięciolecia Kolegium MISH KUL „Czas się tym zająć!” (19-20.11.2010),
44. wykład w Instytucie Jana Pawła II KUL „O współczesnych wyzwaniach dla personalizmu” (14.10.2010),
45. współorganizacja (z dr hab. Agnieszką Dziubą) sesji AAL „Religia i nauka – ku czci księdza Arcybiskupa Józefa Życińskiego” z referatem „O granicach nauki i prawie do wiary” (KUL, 19-21 maja 2010),
46. uczestnictwo w sesji „Bóg i inne osoby. Debata wokół książki Stanisława Judyckiego” z referatem „Indywidualność osób i ograniczony charakter ziemskiej perspektywy. Myślenie życzeniowe czy wgląd w tajniki ludzkiej egzystencji?”, (Kraków, Kolegium oo. Dominikanów, 26-27.05.2010).